Page 20 - Riskli Dergi
P. 20
GÜNDEM / 20 Anlamlandırma hatasına düşülmemeli!
Depremin bir travma etkisi olduğunu ifade
eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Nasıl ki 17
Ağustos Marmara depremini unutmadık.
Bu deprem de unutulmayacak. Burada en
çok yapılan hata, anlamlandırma hatası
yapılıyor olması. Şu anda bu depremi an-
lamlandırma zamanı değil. Bu durum şuna
benziyor: Bir yangın çıktığı zaman yangın
neden çıktı, neden öyle oldu, neden böyle
yaptın, neden bir tedbir almadın denilmez.
Önce yangın söndürülür, soğutulur ve on-
dan sonra nedenler konuşulur. Depremde
de diğer krizlerde olduğu gibi anlamlan-
dırma yapılmamalı önce ilk etapta yapıl-
ması gereken çalışmalara yoğunlaşılmalı.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan Burada toplum olarak herkes o anda ne
Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psi- yapması gerektiğine yoğunlaşmalı.” dedi.
kiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, deprem
sonrası travmalara ilişkin değerlendirme- Güvende olduklarını hissetme ihtiyacı
de bulundu. Deprem gibi doğal afetle- var
rin her zaman sadece belli bir kişiyi değil, Böylesi durumlarda en büyük ihtiyacın
geniş toplumları etkileyerek yaygın etkisi güven olduğunu belirten Prof. Dr. Nevzat
olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tar- Tarhan, “Bölgedeki insanların en öncelikli
han, Kahramanmaraş’ta üst üste yaşanan ihtiyacı güven ihtiyacı. Kendilerinin yalnız
ve 10 ilde büyük hasara yol açan iki şiddetli olmadıklarını hissetmeye ihtiyaçları var.
depremde 18 binin üzerinde kişinin yaşa- Güvende olduklarını hissetmeye ihtiyaçları
mını yitirdiğini söyledi. Dünya kamuoyu ta- var. Bu ihtiyaç onların panik hissini giderir,
rafından da takip edilen depremde böl- ikincisi bilgilendirme ihtiyaçları var. Belir-
geye yardım için ülkenin dört bir yanından sizlik ve sessizlik daha çok kaygıyı ve kor-
yardım seferberliği başlatıldığını kaydeden kuyu arttırır.” uyarısında bulundu.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, depremi yaşayan
insanlar için psikolojik ilk yardımın önemine Kriz anında önce şok yaşanıyor
dikkat çekti. Kriz anında kişilerin yaşadığı aşamalar ol-
duğuna dikkat çeken Prof. Dr. Nevzat Tar-
Depremzedeler anlaşıldıklarını han, “İlk aşamada şok dönemi vardır. O
hissetmek istiyor şok döneminde bazen boş boş bakarak
Deprem mağdurlarının öncelikle anlaşıl- dolaşan kimseleri görüyoruz. Göçüğün al-
dıklarını hissetmelerinin önemli olduğunu tında yakınları kalmış kişilerin, umursamaz
kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Böyle bir şekilde dolaştığı görülebilir. Bu aslında
bir deprem durumunda depremzedelerin şokun şiddetindendir. Beyin kendini blo-
kendilerinin anlaşıldığını hissetmeleri ge- ke ediyor ve kişiyi duyarsızlaştırıyor. Kişi
rekiyor. Bizim toplum olarak o bölgedeki eğer bunu yapmasa kişi aklını kaybede-
insanların çektiği acıyı sıkıntıyı çok iyi an- cek. Beyin aşırı kortizol salgılıyor. O korti-
ladığımızı hissettirmemiz gerekiyor. Bunu zolle beyindeki yollar bloke oluyor. Bu şuna
toplum olarak hissediyoruz zaten, empatisi benziyor: İnsanın kolu kırıldığı zaman ağrı
yüksek bir toplumuz. Ağlayan birisiyle ne- öyle şiddetli olur ki kolunu oynatamazsın.
redeyse oturup ağlayacak derecede em- Zaten oynatmamak gerekir çünkü teh-
pati sahibi bir toplumuz. Bu aslında bizim likelidir ve vücut refleks olarak hareketini
kültürümüzden gelen bir güzelliktir.” dedi. durdurur. Aynı şekilde beyin kendini bloke
