Page 27 - Riskli Dergi
P. 27
Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Halil Alış; “Obezite
dünyadaki en yaygın ve önlenemeyen pandemi.”
Son yıllarda giderek artan obezite soru- tır. Ancak buradaki temel problem, yukarda
nu hakkında konuşmak isteriz. Bize bu belirtildiği şekilde giderek yaygınlaşan batı
hastalıktan biraz söz eder misiniz? tarzı beslenme alışkanlıkları, hareketsizlik
gibi etkenlerle çocukluk çağında da aşırı
Obezite, yaşam tarzının bir sonucu olarak kilolu bireylerin giderek artıyor olmasıdır.
ortaya çıkmaktadır. Bunu tek bir nedene Giderek daha fazla görülen çocukluk çağı
bağlamak doğru değildir. Sanılanın aksine obezitesinde, gen veya hormon bozukluk-
genetik geçişli veya hormon salgılanma bo- ları neden olarak bulunabilmesine karşın
zukluklarına bağlı olarak ortaya çıkan obe- çok az bir oranı oluştururlar. Öngörü-
zite çok nadirdir. Yaşam tarzından kastımız, ler her 4 çocuktan birinin aşırı kilolu/obez
giderek daha fazla rafine gıda ile beslenil- olacağını gösteriyor. Bu gerçek, obeziteye
mesi, daha az hareket edilmesi; araba, iş bağlı olarak ortaya çıkan ciddi hastalıklar-
yeri, araba, koltuk, buzdolabı çemberinde la çocuk ve gençlerde daha yüksek oran-
bir hayat sürülmeye başlanmasıdır. İnsan- larda karşılaşılması anlamına gelmektedir.
ların sindirim sistemi, doğada bol miktarda Çocuk ve gençlerde obezitenin en önemli
bulunan lifli gıdaların yenilmesi ve bunların nedeni çevresel faktörlerdir ve bu faktör-
sindirimi şeklinde dizayn edilmiştir. Rafine lerin etkisi obezite oluşumunda başat rol
gıdaların lif içermemesi, barsaklardan emi- oynamaktadır. Bu gruba 'basit ekzojen
lim daha uzun bir alandan ve daha obezite' adı verilir. Obezite ço-
hızlı bir şekilde ortaya çıkması cukluk çağında tek gen bo-
ile sonuçlanır. Bu durum- zukluklarına (monogenik
da emilen besin mad- obezite) veya hormon
delerinin hızlı bir şekil- bozukluklarına bağ-
de önce karaciğerde, “Kaotik iş ve şehir hayatı lı (endokrin obezite)
sonrasında dönüştü- yeni nesil obezitenin tam olarak da gelişebilir.
rülerek yağ dokusun- Ancak bu bozukluk-
da depolanması ve merkezinde duruyor.” lar tüm obez olgula-
kilonun ortaya çıkması rın çok küçük bir kıs-
ile sonuçlanmaktadır. mını oluşturur. Ekzojen
Bu duruma hareketsizlikle obezite; hareketsizlik,
birlikte enerji harcamasının hatalı beslenme alışkanlık-
azalması da eklenince, kilo alı- ları, televizyon ve bilgisayara
mı kaçınılmaz olmaktadır. Ayrıca son aşırı zaman ayırmanın neden ol-
dönemde uzun dönemli yeme davranış de- duğu inaktif yaşam gibi çevresel faktör-
ğişiklikleri yerine, kısa süreli “moda diyetlerin” lerden kaynaklanan bir obezite tipi olarak
yapılması da metabolizma hızında düşme ile tanımlanıyor. Modern yaşamın getirdiği
kilonun daima bir kademe üzerine çıkması ile beslenme alışkanlıklarıyla yağların ve kar-
sonuçlanmaktadır. bonhidratların fazla miktarda tüketilmesi
ile çocuk ve gençlerin fiziksel aktiviteden
Obezite, günümüzde daha çok kimler- uzak olmaları mücadele edilmesi gereken
de görülüyor? Z kuşağının Obezite'ye sorunların başında geliyor.
yakınlığı tezi doğru mu? Neden?
Obeziteye yol açan etmenler arasında
Obezite dünyadaki en yaygın ve önlene- neler yer alıyor?
meyen pandemi olarak kabul edilmektedir.
Alınmaya çalışılan tüm önlemlere rağmen Obeziteye yol açan birçok neden vardır.
hızlı bir şekilde artmakta ve yaklaşık 50 yıl- Yanlış beslenme alışkanlıkları, genetik yat-
lık bir süreçte gelişmiş ülkelerde nüfusun kınlık, hormonal faktörler ve psikolojik fak-
%70’ine varan bir oranın aşırı kilolu ve yakla- törler, barsak mikrobiotasında değişiklik ilk
şık yarısının da obez olması ile sonuçlanmış- akla gelenlerdir.
