Page 11 - Riskli Dergi

Düşüncelerimizi, duygularımızı veya her-
hangi bir konu hakkında verdiğimiz karar-
larımızı etkileyen bilişsel önyargılar aslın-

da sanıldığı gibi tamamen duygusal değil.
Evrimsel beyin yapımızla ilgili olan önyar-
gılarımız bazen çok ciddi sorunlara sebep
olabilecek yönlendirmelerde bulunabili-
yor. Önyargılarla yüzleştiğimiz ölçüde on-
ları kırmak mümkün mü?

SİSTEMATİK Bilişsel önyargılar; fikir üre- meniz gerekseydi, en ba-
tirken, bilgiyi analiz eder- sit seçimi bile yapmak çok
ken veya karar alırken zaman alırdı. Çevrenizdeki
BİR DÜŞÜNME kullandığımız zihinsel kısa- dünyanın karmaşıklığı ve
yollar veya yanılgılar şeklin- ortamdaki bilginin çokluğu
de tanımlanıyor. İlk olarak nedeniyle, bazen hızlı karar
70’li yıllarda ortaya atılan vermenizi sağlayan bazı
HATASI: bilişsel önyargı kavramının zihinsel kısayollara güven-

objektif bir gerçekliği yok. mek gerekir. Çoğu zaman
Çünkü bireyden bire, kişinin şaşırtıcı derecede doğru
BİLİŞSEL yaşam tecrübelerine göre olsalar da düşüncede ha-
değişkenlik gösteriyor ve talara da yol açabilir.”
bu nedenle bilişsel önyar-
ÖNYARGI gıların yüzde yüz doğru bir Bilişsel Önyargıların Üs-
değerlendirme olduğunu tesinden Gelmek İçin
söyleyemeyiz. Klinik Psiko- İpuçları
log Cumhur Avcil; bilişsel
önyargıyı, sistematik bir Önyargının farkında ol-
düşünme hatası şeklinde mak: Önemli bir karar
nitelendiriyor. Avcil, biliş- vermeden önce önyargı-
sel önyargıların genellikle ların düşüncenizi nasıl etki-
beynimizin bilgi işlemeyi leyebileceğini düşünün. Bir
basitleştirme girişiminin bir çalışmada araştırmacılar,
sonucu olduğunu söyleye- katılımcıların önyargılarının
rek önyargıların dünyayı kararlarını nasıl etkiledikle-
anlamamıza ve hızla karar rini anlamalarına yardımcı
almamıza yardımcı olan olan geri bildirimler ver-
pratik kurallar olarak çalış- mişlerdir. Çalışmanın so-
tığına dikkat çekiyor. Avcil, nuçları, bu tür bir eğitimin
bilişsel önyargının neden- bilişsel önyargının etkilerini
lerini şöyle anlatıyor: “Bir yüzde 29 oranında azalta-
karar verirken mümkün bileceğini göstermiştir.
olan her seçeneği düşün-