Page 29 - Riskli Dergi

HAYATA BAKIŞ

AÇISINDA

‘Rezilyans Etkisi’

İngilizce “resilience” kelimesinden gelen rezilyans, psikolojik
dayanıklılık anlamına geliyor. Birçoğumuz için ansızın yaşanan olaylar,
çözülemeyen problemler, belirsizlikler kaygı ve üzüntü kaynağı
iken kimileri için hiç de öyle olmuyor. Bu gibi durumları rahatlıkla
göğüsleyenler, psikolojik dayanıklılığı yerinde olan kişiler. Peki
psikolojik dayanıklılık doğuştan mı geliyor? Rezilyansı güçlendirmek
için neler yapılabilir?

Rezilyans yani psikolojik dayanıklılık, son üç yıl içinde yaşadıkları stresli
stresli durumlarla mücadele ede- olaylarının ve hastalıklarının bir lis-
bilme, zorlu koşullara uyum sağla- tesini yapmalarını istemiş. Sonrasın-
ma, travmatik tecrübeleri atlatarak da karşılaştırma yaparak streslerin
hayata yeniden başlama gücü gibi yoğunluğu ve geçirdikleri hastalık-
anlamları içeriyor. Pozitif psikolojinin lar açısından ortalamanın üstün-
ana konularından biri olan psikolo- de puan alan 200 kişiyi bir grupta,
jik dayanıklılık, yapılan araştırmala- yüksek düzeyde stresli ancak düşük
ra göre hem doğuştan geliyor hem hastalık puanı alan 126 kişiyi başka
de sonradan öğrenilebiliyor. Aslın- bir grupta toplamış. Sonuçlara ba-
da psikolojik dayanıklılık, kişinin hem kıldığında, yoğun stresli ancak dü-
kendisi hem de çevresi ile olan iliş- şük hastalık puanı alan kişilerin, çoğu
kisine bağlı bir durum. Çünkü kişinin işlerine tümüyle kendini adadıkları,
yaşadığı olaylar karşısında göstere- zorlukları bir tehdit olarak değil ye-
ceği dirayet bir açıdan da çevresel teneklerini deneyecekleri bir olanak
faktörlere bağlı. olarak değerlendirdikleri ve hayat-
larındaki olayları tolere edebildikle-
Psikolojik dayanıklılık ilk olarak 1979 ri sonucuna ulaşılmış. Kobasa da bu
yılında Chicago Üniversitesi’nden araştırmadan hareketle psikolojik
Suzanne Kobasa’nın doktora tezin- dayanıklılığı “stresli yaşam olayları ile
de ortaya atılmış. Kobasa, Illinois be- karşılaşıldığında bir direnç kaynağı
lediyesinde üst ve orta düzey idare- olarak çalışan kişilik özelliği” olarak
ci konumunda çalışan 40-49 yaşları tanımlamış.
arasında 670 erkek üzerinde çalış-
ma yapmış. Bu kişilerden öncelikle Psikolojik dayanıklılığın dinamik bir