Page 16 - Riskli Dergi

GÜVENLİ YAŞAM / 16

darip olabilir. Bazı bireyler özgüvenleri- sı ve başkalarının davranışlarına bağ-
ni artırmak için alışverişe bağımla hâle lı özgüven problemlerinin çözümünde
gelirler. Alışverişkolik ifadesi arkadaşla- dinamik ya da destekleyici psikoterapi
rımız arasında şakalaşırken kullandığımız uygulanabilmektedir. Yine alışverişteki
basit bir terim gibi görünse de dürtüsel davranış örüntüsüne yönelik olarak bi-
satın almaların çoğu zaman planlanan- lişsel-davranışçı terapi uygulanabilmek-
dan çok daha fazla, hatta bazen sahip tedir.”
olmadığınız parayı harcamak anlamı-
na gelmesi nedeniyle bu aslında ciddi Dürtüsel Harcamaya Engel Olmak
bir durumdur.” diyor. Kompulsif alışveriş İçin İpuçları
bozukluğu ile uğraşan insanların bağım-
lılıklarıyla ilgili olarak iniş çıkışlar yaşaya- • Alışveriş yapmadan önce hazırlaya-
bileceklerini ifade eden Kaplan, “Anlık bir cağınız ihtiyaç listesi alacaklarınızı da sı-
satın alma yapıldıktan sonra çoğu insan nırlar. Daha az dürtüsel davranmanıza
derin bir utanç veya pişmanlık duygusu yardımcı olur.
hisseder. Bu olumsuz duygulardan kur- • Uzmanlar istek ve eylemler arasında
tulmak ve daha iyi hissetmek amacıyla mola verilmesini tavsiye ediyor. Yani bir
da içinden çıkamayacakları bir kısır dön- şeyi gördüğünüzde hemen almak yeri-
güye girip daha fazla alışveriş yapmaya ne araya zaman koyun, ona gerçekten
başlarlar.” ifadelerini kullanıyor. ne kadar ihtiyacınız olduğunu sorgulayın
ve sonrasında satın alma eylemini ger-
Kompulsif satın almanın psikiyatri lite- çekleştirin.
ratüründe 1900’lü yılların başında “Oni- • Çevrim içi alışveriş yapmak aslında
omania” olarak tanımlandığından söz dürtüsel harcamanın da başlıca se-
eden Psikiyatri Uzmanı Dr. Sedat İrgil ya- beplerinden. Uygulamalara kredi kartı
pılan çeşitli çalışmalarda, kompulsif satın bilgilerinizi kaydetmeyin, bu sitelerin bil-
alma tanısı konan hastaların yüzde 21 ile dirimlerini kapatın ve hatta akıllı cihazla-
yüzde 100’ünün bir duygu durum bozuk- rınızdan kaldırın ki dürtüsel harcama için
luğu özellikle de majör depresyon tanısı zemin oluşturmasın.
aldıklarının bildirildiğini söylüyor. İrgil, dür- • Neden ve ne zaman alışveriş yaptığını-
tüsel harcamanın tedavisine yönelik ise zı gözlemleyin. Kendinizi kötü veya yalnız
şu tavsiyelerde bulunuyor: “Rahatsızlığın hissettiğinizde mi alışveriş yapıyorsunuz
giderilmesinde birtakım ilaçlar ve psiko- yoksa takip ettiğiniz kişilerden etkilene-
terapi teknikleri oldukça etkili sonuçlar rek mi harcamalarınıza bir yenisini ekli-
veriyor. İlaç tedavisinde serotonin geri yorsunuz? Eğer öyleyse alışverişe iten
alım inhibitörleri olan antidepresanlar sebepleri ortadan kaldırmaya çalışın.
alışverişçilerin dürtü kontrol, aşırı zihin- Takip ettiğiniz kişileri gözden geçirin ve
sel meşguliyetlerini azaltmaya yardımcı takipten çıkın.
olur. Alışverişçilerin kırılgan kendilik algı-