Page 52 - Riskli Dergi

MAKALE / 52

YAS SÜRECI VE

KABULLENMENIN BEŞ

AŞAMASI: DUYGUSAL

YOLCULUĞUMUZ

Kış aylarına girdiğimiz bu dönemde özellik- İnkar (Denial)
le büyük şehirlerde yaşayan insanlarda ka- Bir bireyin başına bir üzüntü veya kendisi-
ramsarlık, mutsuzluk, iş ve özel ilişkilerinde de ni etkileyen gelişme olduğunda ilk saniyeden
huzursuzluk başlıyor. Bu süreci atlatmak ve itibaren kalp atışları hızlanır ve beyin nöron-
hayata daha olumlu bakmanın yolları tabii ki ları birbirine değerek hemen tepki verme-
var. Ya atlatamayan kişiler ne yapacak? Me- ye başlar. İlk aşama olan inkar, bireyin kaybın
sela işinden ayrılmak zorunda kalanlar veya veya zor durumun gerçekliğini kabul etmekte
eşi, sevgilisi veya bir sevdiği arkadaşının ken- zorlandığı evredir. Bu aşama, duygusal ola-
disini terk etmesi sonucunda insanın başına rak dayanılmaz görünen bir gerçeğe karşı bir
neler geliyor, hangi aşamalardan geçiyor ge- savunma mekanizması olarak ortaya çıkar.
lin onlara bakalım. Bu sürecin bilimsel olarak Birey, kaybın gerçek olmadığını ya da bunun
açıklamaları aşağıda. Hepiniz daha evvelden kendisini etkilemeyeceğini düşünerek durumu
başınıza gelen olaylardaki yaklaşımlarınızın reddedebilir. Örneğin, sevdiği birini kaybeden
hepsini veya bazılarını göreceksiniz. Bundan bir kişi bu kaybın gerçek olmadığını düşünebilir
sonra olabilecekler için de hazırlık olacağını veya bir hastalık teşhisi konan kişi bunu gör-
düşünüyorum. Amerikalı psikiyatrist Elisabeth mezden gelmeye çalışabilir.
Kübler-Ross tarafından tanımlanan, Küb-
ler-Ross Süreci bilimsel model olarak bilinir. İnkar aşamasının işlevi, kişinin duygusal yükü
Bu model, kayıp ya da yas yaşayan bireylerin birdenbire hissetmek yerine, kademeli olarak
duygusal tepkilerini açıklayan beş aşamadan kabul etmesine olanak tanıyarak psikolojik bir
oluşur: İnkar, Öfke, Pazarlık, Depresyon ve Ka- koruma sağlar. Bu süreç, bireyin bu zorlu ger-
bullenme. Bu aşamaların her biri, bireylerin bir çeği sindirmesine yardımcı olabilir; ancak bu
kayıp ya da zor bir durumu anlamlandırma ve aşamada uzun süre kalmak, bireyin gerçeği
bu duruma uyum sağlama sürecindeki içsel kabul edip iyileşme sürecine geçmesini zor-
yolculuklarını simgeler. laştırabilir.