Page 34 - RiskliDergi

RÖPORTAJ / 34 Zuhal Hanım merhaba, sizlerle stres başlığını konuşmak iste-

riz. Hayatımızın her alanında var olan ve bazen olumlu bazen
de olumsuz etkileri olabilen “stres” nedir ve kişide nasıl olu-
şuyor?

Stres, bireyin bedensel ve ruhsal sınırlarının zorlanması ve bu zor-
lanma karşısındaki uyum sürecidir. İş ve özel hayatımızda başa çık-
maya ihtiyaç duyduğumuz olaylar, mücadele etme veya kendimizi
korumaya yönelik bir tepki zincirini harekete geçirerek yeni duruma
uyum sürecini başlatır. Çevreden gelen uyaranların stres verici özellik
kazanması bir taraftan bedensel, diğer taraftan psikolojik mekaniz-
maların devreye girdiği bir değerlendirme sürecine bağlıdır. Zihin-
sel değerlendirmemiz sonucunda stres kaynağı olarak algıladığımız
bir olay, bir başkası tarafından öyle algılanmayabilir. Algımız olaylara
yüklediğimiz anlamı belirler ve uyarandan çok bize bağlı gelişir. Algı
olumsuz olduğunda, durum tehdit olarak yorumlanır ve gelecek ön
görümüz zarar göreceğimiz yönünde olur. Olumlu olduğunda bize
rahatlık, huzur, güven gibi duyguları yaşatır.

Kısaca stres organizmanın fiziksel ve ruhsal sınırlarının zorlanması ve
bu duruma uyum gösterme çabasıdır. Stresle karşılaşan insan önce-
likle üç tepkiden birini verir; mücadeleye girmek, donup kalmak ya da
geri çekilmek. Alarm döneminde verdiği bu tepkiden sonra, direnç
dönemi gelir. Kişi aktif olarak çaba gösterilebileceği gibi pasifte ka-
labilir. Direnç dönemi başarıyla yönetilemez ise bedenen ve ruhen
homeo-statik denge kurulamazsa tükenme dönemine girilir.

Hayatta karşılaşılan stresler nelerdir ve engelleme gücümüz
nedir?

Stres derin izler bırakarak yaşam biçimini değiştirmeye neden olabi-
leceği gibi günlük ve sıradan yaşantılarda sık sık ortaya çıkabilir. Bire-
yin çözümlerine ya da zamana bağlı olarak çözülebilir. Yaşam biçimini

Hayatımızda Stresi

Engellemenin Bir Yolu Var mı?

Prof. Dr. Zuhal Baltaş; “Stres hakkındaki yanlış kanılardan biri, bunu

yalnızca zayıf kişilerin deneyimlediğidir. Stres, yaşamın her evresinde,
herkesçe deneyimlenebilir.”