Page 38 - RiskliDergi
P. 38

RÖPORTAJ / 38                                           5. Hoşgörü sahibi ve alçak gönüllü olanlar,



                                                                6. Duyguda ve düşüncede esnek olanlar,
                                                                7. Yakın çevreleriyle olumlu duygusal ilişki
                                                                kuranlardır.


                                                                Bu süreçte kişinin yeterlilik duygusu ve öz
                                                                planlama yetkinliği öne çıkar. Düşük ye-
                                                                terlilik duygusu kişiyi dürtüsel davranma-
                                                                ya iterken yüksek yeterlilik duygusu yeni
                                                                yollar aramaya, zorlayıcı hedefler koyarak
                                                                yaşadığı ortamı dönüştürmeye yöneltir.
                                                                Belirsizliği ve değişimden doğacak imkân-
                                                                ları istenen yönde yönetmek öz planlama
                                                                yetkinliğinin gelişmesiyle orantılıdır.


                                                                Stres ile ruh ve beden sağlığı arasın-
                                                                daki bağ oldukça kuvvetli. Stres, bu
                                                                bağlamda sağlığa nasıl etki ediyor?

                                                                İnsan psikolojisi ve stres arasındaki ilişkide
                                                                sağlığı etkileyen iki faktör vardır. İlki stres
                                                                verici uyaranın niteliği ve bu uyaranla kar-
                                                                şılaşma sıklığı, ikincisi stresle başa çıkmayı
                                                                kolaylaştıran ya da zorlaştıran farklı bi-
                                                                reysel özelliklerdir. Kişilik açısından bir ör-

             “Düşük yeterlilik                                  nek verirsek nevrotik eğilimi yüksek olan-
                                                                lar uyaranlara yüksek tepki verirken düşük
             duygusu kişiyi dürtüsel                            olanlar düşük tepki verirler. Rahatsız edi-
                                                                ci yaşantı karşısında nevrotik bireylerin içi
             davranmaya iterken                                 içini yer ve ortaya çıkan duygu boşalması

             yüksek yeterlilik                                  yorgunluk, baş ağrısı veya işi yapmayı en-
                                                                gelleyen bir güçlük olarak kendini gösterir.
             duygusu yeni yollar                                Bireysel bütünlük tehdit edilir ve duygusal
                                                                –bilişsel çabalarla başa çıkmak mümkün
             aramaya, zorlayıcı                                 olmazsa, stresin yoğunlaşan etkileri dav-


             hedefler koyarak                                   ranışa yansır. Bu etkiler daha önce kolay-
                                                                lıkla verilen kararlarda zorluk yaşama, sü-
             yaşadığı ortamı                                    rekli kişisel hata ve başarısızlıkları düşünme,
                                                                değersizlik, yetersizlik, güvensizlik ve terk
             dönüştürmeye yöneltir.”                            edilmişlik duygusu hissetme, kontrol edi-
                                                                lemeyen kızgınlık vb. durumları ortaya çı-
                                                                karır. Olayın kronikleşmesi ise daha derin
                                                                sorunlara yol açar. Çeşitli ruhsal sorunlar
   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42   43